Η Ιστορία του Κεριού

2024-01-18
Το κερί ήταν μια από τις πρώτες μορφές παραγωγής τεχνητού φωτισμού.

Το φως, σύμβολο της εξέλιξης και του πολιτισμού, ακολουθούσε τον άνθρωπο από την αρχαιότητα έως σήμερα. Οι άνθρωποι αναζητούσαν και ανακάλυπταν διαφόρους τρόπους παραγωγής τεχνητού φωτός και η χρήση του βοήθησε στην εξέλιξη και στον σημερινό τρόπο ζωής.

Η ακριβής καταγωγή των κεριών από τους προϊστορικούς χρόνους δεν μπορεί να προσδιοριστεί, οι πρώτες καταγραφές που γνωρίζουμε σήμερα, είναι από την αρχαία Αίγυπτο. Το λίπος είναι το βασικό συστατικό που χρησιμοποιούσαν στην αρχαιότητα για την παράγωγη των κεριών που γνωρίζουμε σήμερα. Δημιουργούσαν πυρσούς από καλάμι, γεμίζοντας τους με λίπος, τα όποια όμως λόγω της έλλειψης φιτιλιού δεν μπορούμε να τα θεωρήσουμε κεριά. Αφού όμως το πρόσθεσαν, αποκτήσαμε τα πρώτα κεριά.

Γνωρίζουμε ότι γινόταν η χρήση λίπους για παραγωγή φωτισμού σε παγκόσμια κλίμακα όπως Ασία, Ινδία, Αμερική και Ευρώπη για τουλάχιστον 5 (πέντε) χιλιάδες χρονιά, με διαφόρους τρόπους και καινοτομίες ανά χώρες. Σύμφωνα με τις έρευνες, οι Ρωμαίοι είναι αυτοί που θεωρούνται ότι κατασκεύασαν πρώτοι κεριά με φυτίλι. Βασίζονταν κι αυτοί στο λίπος που συνέλεγαν από βοοειδή και πρόβατα σαν βασικό συστατικό για κεριά.

Στην αρχαία Ελλάδα, φτιάχνανε σε μορφή κεριού κυρίως ανθρώπινα ομοιώματα, στέφανα, άνθη κ.ά. που τα χρησιμοποιούσαν στις εαρινές θρησκευτικές γιορτές τους. Ένα σημαντικό παράδειγμα συναντάμε τον 4 (τέταρτο) αιώνα όπου ο αγαλματοποιός Λυσίστρατος Σικυώνιος χρησιμοποιεί κέρινα προπλάσματα.

Η χρήση λίπους δεν ήταν μία εύκολη διαδικασία για την παράγωγη κεριών, είχε δυσάρεστη μυρωδιά, χαμηλό σημείο τήξης που είχε σαν αποτέλεσμα τα κεριά να τρέχουν και να μην αντέχουν τους καλοκαιρινούς μήνες. Τον Μεσαίωνα σαν πρώτη ύλη για την κατασκευή κεριών εμφανίστηκε το μελισσοκέρι, το υλικό που παράγουν οι μέλισσες για να φτιάξουν τις κυψέλες τους. Τα μελισσοκέρια συνέβαλαν στο να αμφισβητηθεί η μοναδικότητα της παραγωγής κεριών από λίπος και είχαν το πλεονέκτημα ότι δεν κάπνιζαν και δεν ανέδιδαν δυσάρεστη μυρωδιά. Μέχρι και σήμερα συνεχίζει το μελισσοκέρι να είναι ένα ακριβό συστατικό για την κατασκευή κεριών.

Η ''επανάσταση'' όμως για το κερί συνέβη κατά τον 19ο αιώνα. Το έτος 1811 ο Γάλλος χημικός Μισέλ Σεβρέλ ανακάλυψε ότι το ξύγκι περιείχε μια σημαντική χημική ένωση, το στεατικό οξύ. Διαχωρίζοντας το στεατικό οξύ από τα υπόλοιπα λιπαρά οξέα προέκυψε η στεατίνη. Γλυκερίνη + στεατικό οξύ = στεατίνη ( εστέρας ). Το 1825 ανακαλύφθηκε και το στριφτό φιτίλι αλλά η μεγάλη αλλαγή θα επέλθει μετά το 1850 με την εμφάνιση του πετρελαίου και της παραφίνης ως παράγωγό του. Λέγοντας «παραφίνη» εννοούμε ειδικά τους στερεούς κορεσμένους υδρογονάνθρακες CnH2n+2 με αριθμό ανθράκων μεγαλύτερο από 20.

Με διαδικασίες διύλισης το ίζημα που έμενε μετά την απόσταξη του "αργού" πετρελαίου, έδινε ένα γαλαζωπό-άσπρο κερί που καιγόταν καθαρά και χωρίς ανεπιθύμητη οσμή. Το μεγαλύτερο όμως ενδιαφέρον παρουσίαζε το χαμηλό κόστος του. Το κερί παραφίνης ήταν πολύ οικονομικό στην παρασκευή σε σχέση με κάθε προηγούμενη καύσιμη ύλη. Ενώ το χαμηλό σημείο τήξης της παραφίνης μπορούσε να είναι απειλή, η ανακάλυψη του στεατικού οξέος έλυσε το πρόβλημα. Σκληρό και ανθεκτικό, το στεατικό οξύ παρασκευαζόταν σε μεγάλες ποσότητες από το τέλος του 19ου αιώνα.

 Από αυτήν την περίοδο, τα περισσότερα βιομηχανικά κεριά είναι από παραφίνη και στεατίνη. Η κηροπλαστική όμως συνεχίζεται και σήμερα με λίγες αλλαγές, κυρίως στις φόρμες και στο στυλ. Η τεχνολογία των καλουπιών αναπτύχθηκε και νέα πρόσθετα όπως βαφές και αρώματα είναι πια διαθέσιμα. Τα περισσότερα μοντέρνα κεριά είναι φτιαγμένα από παραφίνη, αν και το μελισσοκέρι και κυρίως η σόγια τα τελευταία χρόνια έχουν ανεβεί σε δημοτικότητα λόγω οικολογικών παραμέτρων. (Μπορεις να ανατρέξεις στο άρθρο 8 λόγοι για να επιλέξεις κεριά σόγιας)

Αν και η βιομηχανοποίηση έφερε πολλές αλλαγές στον κόσμο μας, ένας μεγάλος αριθμός κεριών γίνεται ακόμα με το χέρι όπου η βασική διαδικασία παρασκευής τους παραμένει η ίδια εδώ και αιώνες. Με αυτό το παραδοσιακό μεράκι και την πολυετής τεχνογνωσία μας, συνεχίζουμε να προσφέρουμε σε εσάς ποιοτικά προϊόντα. Χωρίς να είναι πια η κύρια πηγή φωτισμού, τα κεριά, συνεχίζουν ν' αυξάνουν σε δημοτικότητα και χρήση. Χρησιμοποιούνται για να δημιουργήσουν ρομαντική ατμόσφαιρα, για να δώσουν πρόσθετη ποιότητα στη διακόσμηση, για να δώσουν συμβολικό χαρακτήρα σε γιορτές και τελετές. Σε κάθε περίπτωση συνεχίζουν να μας χαρίζουν φως .

Βρες εδω τα χειροποίητα κεριά σόγιας απο Natura e Arte.